Andermans Veren

Uit Acteren is een Vak 25-57

Ik geef al jaren les en in volg zelf ook lessen. Soms krijg ik iets aangereikt wat ik heel interessant vind en onder het mom van "beter goed gejat, dan slecht bedacht" vraag ik of ik van het materiaal gebruik mag maken in mijn eigen lessen. Dat vind ik wel zo netjes. Uiteindelijk is al mijn lesmateriaal al eens gedaan, alleen niet zoals ik het doe. Want ik ben ik.

Het gedachtengoed waar ik les in geef komt van de rus Stanislavski, en is vermengd met de verdere invloeden en uitwerkingen van Method Acting. Is dat jatten? Stanislavski zei dat niemand slaafs zijn materiaal moest volgen, niet domweg doen wat hij geschreven heeft, maar dat je moest gaan ontdekken wat voor jou werkt. Met andere woorden: Maak het je eigen, want alleen dan kan je er werkelijk iets mee.

Zo zie ik het ook met lesmateriaal. Vrijwel niets is echt door mij bedacht. Het is materiaal van Stanislavski, Grotowski, Adler, Strassberg, Meisner, Checkov, Johnstone, Spolin, Del Close, clownerie, Commedia del Arte en zo kan ik nog wel even doorgaan. Dat zijn de eigenaren van de veren waar ik dan spreekwoordelijk mee pronk. In de loop van de tijd pas ik aan, zet ik op scherp, verzin ik oefeningen die recht doen aan wat hij schreef. Bijvoorbeeld over het aanscherpen van de zintuigen, een belangrijk instrument in acteren: Je kunt 100 sinasappels of kopjes thee zintuiglijk ervaren (een bekende Method Acting oefening), maar er zijn ook spelsituaties te bedenken waarin je zintuigen geactiveerd worden. Daar zoek ik dan naar en dat neem ik uit lessen van anderen over. Is dat pronken met andermans veren? Ja, zeker. Met bronvermelding als ik die ken.

Is het niet eigenlijk een groot compliment voor een docent als je materiaal zo gewaardeerd wordt dat men er ook gebruik van wil maken? Ik ervaar dat wel zo. Er rust geen copyright op, al zou je over het intelllectueel eigendom wel iets kunnen zeggen. Niet over het oorspronkelijke gedachtengoed, maar wel over de manier waarop ik dat aanreik. Dus als je tevreden bent over mijn lessen en je wilt materiaal gebruiken, doe dat dan. Met open vizier graag. En maak het je eigen. Kopieer niet een op een wat ik deed, want uiteindelijk val je dan door de mand omdat je de onderbouwing mist. En door de mand vallen houdt in dat je leerlingen het vertrouwen in je kwijt raken. Dat wil je toch niet?

Voor mij geldt: geniet van mijn lessen, en in navolging van Stanislavski zeg ik ook: volg het niet slaafs, want dan kom je niet waar je misschien had kunnen zijn. Dan is het een ballon die leeggeprikt gaat worden. En daarom ben ik niet bang voor "kopieergedrag", maar hoop ik wel dat degene die kopieert benoemt dat hij met andermans veren aan het pronken is. Wel zo eerlijk. 

Mooi toch?

Dingen die ik leer probeer ik ook in mijn lessen in te zetten. Meer weten over mijn lessen? Ga naar workshops en trainingen op mijn website voor een overzicht van het hele aanbod