Ruis in de communicatie

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 73

Incongruent gedrag is vaak een signaal dat er ruis in de communicatie is. Iemand zegt dat hij blij is maar kijkt heel boos. Iemand zit onrustig op het puntje van zijn stoel te wippen, maar zegt dat hij relaxed is. Iemand kijkt steeds op zijn horloge maar zegt dat hij alle tijd heeft.
Wat je hoort en wat je ziet klopt niet bij elkaar.

Toch hoeft het niet altijd te betekenen dat er dan sprake is van ruis. Incongruent gedrag kan meerdere oorzaken hebben. Of iemand boos kijkt kan een interpretatie van de ander zijn. Misschien is het nadenken, of heeft de ander pijn waardoor het gezicht verkrampt, maar staat dat los van dat iemand blij kan zijn.
Als iemand onrustig toont en toch beweert relaxed te zijn is het interessant om te onderzoeken wat de reden van de onrust is. Ook hier kan het volledig los staan van de relaxte staat. Niet iedereen heeft dezelfde manier om iets te uiten
Kijken op je horloge hoeft niet te betekenen dat iemand weg wil rennen. Misschien ook wel, maar dat is dan goed om te vragen.

Congruent gedrag is transparant. Wat je ziet en hoort stemt met elkaar overeen. Een kanttekening daarbij: afhankelijk van of je vanuit dezelfde culturele kaders denkt.
Is het niet congruent, dan zou dit meerdere redenen kunnen hebben, zonder nog te denken aan ruis in de communicatie. Door te benoemen dat je verschil waarneemt in wat je ziet en wat je hoort, geef je de ander de gelegenheid toe te lichten wat het verschil veroorzaakt.

Als iemand incongruent gedrag vertoont, het er niet over wil hebben, zegt dat je het verkeerd ziet, of wat voor reactie dan ook die het niet transparant maakt, pas dan praten we over ruis in de communicatie. Ruis omdat het door-suddert tijdens gesprekken, de sfeer beinvloed en tornt aan commitment

Van ruis in de communicatie is pas echt sprake als het (incongruente) gedrag de communicatie gaat verstoren.
Een voorbeeld: Als deelnemers in een training weerstand vertonen is er vaak iets met henzelf of binnen de organisatie aan de hand wat maakt dat ze niet met volle aandacht bij de training zijn. Er zit iets in de weg. Zolang het niet is uitgesproken kunnen we dit ruis noemen.
Echter komt iemand binnen en legt meteen de weerstand op tafel, dan is het niet echt ruis te noemen. Doordat het open op tafel ligt is er geen onder-tafel agenda meer.
In beide gevallen is het een ingang om zaken bespreekbaar, en daarmee transparant te maken. Je kunt het niet (altijd) oplossen, maar doordat bespreekbaar is gemaakt dat het gehoord en gezien is, onstaat ruimte om de verdere communicatie open te voeren (of te besluiten daarmee te stoppen). Aandacht geven aan dat wat ruis is haalt de ruis weg. Omdat het boven tafel komt. Het is (en blijft) ruis als dat niet gebeurt.