Het zijn de kleine dingen...

Uit Acteren is een Vak 61

Voor een stuk gespeeld of gefilmd kan worden zijn setdressers druk om het toneelbeeld of de filmset te prepareren. Vanuit het script wordt met de regisseur (en soms samen met de producent) het beeld gecreëerd waarin de scene zich afspeelt.

Voor toneel was dat in vroeger jaren redelijk eenduidig. In de schouwburg hingen standaard doeken voor verschillende soorten settings, een tuin, een landhuis, een kamer, een keuken enz. Bij verwisseling van scenes volgde een nieuw doek. In de betreffende keuken of tuin konden totaal verschillende stukken worden gespeeld. In de loop van de jaren is daar veel verandering in gekomen. Locatietheater deed zijn intrede, de lege ruimte werd omarmd, en vormgevers en scenografen ontwikkelden nieuwe manieren en beelden om het decor bij het stuk te laten passen in plaats van andersom.
In film was die ontwikkeling al eerder gaande. In de studio's werd met hele teams gebouwd aan een set voor die specifieke film. Daarna volgde ook filmen op locatie en gingen locatiescouts op zoek naar een plek die passend was voor de film. Zo kan nog steeds een verhaal verfilmd worden op heel verschillende locaties en uiteindelijk toch als een kloppend geheel vertoond worden.

Wat belangrijk is in film is de continuiteit. Van elk shot is het van belang te weten hoe de set er uitziet. Sommige scenes moeten een aantal keren over gedaan worden en dan is het van belang dat elke scene op dezelfde manier start. Een half leeggedronken glas moet dus voor de volgende opname eerst weer gevuld worden.

Ik heb toen ik als figurantenbegeleider werkte eens een figurant naar huis moeten sturen. Hij bleek bij de opnames, waar hij op de achtergrond als gast aanwezig was in de film, telkens een paar dingen anders neer te zetten. Dat leek hem leuk om dan later in de film deze 'bloopers' te kunnen aanwijzen. Tsja, leuk voor wie...
Het luistert zeker voor film nauw dat alles klopt. Op het grote scherm vallen onvolkomenheden snel op en dat is niet wat je wilt als filmmaker(en er is veel geld mee gemoeid om het te laten kloppen).

Bij toneel is het belang van kloppende details ook groot. Hoewel je niet de herhaling van opnames hebt zoals bij het maken van een film, moet toch elk detail er toe doen. Vooral dat is belangrijk in een toneelbeeld.
Het publiek kent aan alles betekenis toe, hoe subtiel ook. Als dat niet wordt ingelost heeft het object geen toegevoegde waarde gehad en kan dat de aandacht van het publiek afleiden van waar het stuk over ging.

Als tot in de kleinste details klopt wat je ziet, en alles wat er te zien is doet er toe, dan geef je het puliek de kans zich op het stuk te concentreren. Of volledig in het verhaal van de film te duiken. Behalve natuurlijk de grapjassen die graag bloopers ontdekken...

Zo werkt het, en daarbij zijn het vaak de kleine dingen die het doen. Een vaas met bloemen is leuk, maar kan alleen decoratie zijn. Als aan het eind van het stuk die bloemen op de grond gegooid worden heeft het betekenis gekregen dat ze er waren (Carnage, Yasmina Reza).

Dingen die ik leer probeer ik ook in mijn lessen in te zetten. Meer weten over mijn lessen? Ga naar workshops en trainingen op mijn website voor een overzicht van het hele aanbod