Hoe vond je het gaan?
Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 53
Een acteur stelde na een oefengesprek de volgende vraag aan de deelnemer: "hoe vond je het gaan?". Ik was verbaasd. Waarom stelt een trainingsacteur die vraag?
In die specifieke situatie was geen trainer of docent aanwezig, alleen een camera. Deze deelnemer voerde dit gesprek als onderdeel van een groter traject met als vervolgopdracht om dit gesprek te analyseren. De bevindingen waren onderdeel van een toets. De acteur weet dat. Vooraf is aangekondigd dat dit de reden is waarom acteurs in dit practicum GEEN feedback geven.
Het is niet uniek dat, in een situatie waarin de deelnemer die getoetst wordt, hij geen directe feedback van de acteur krijgt. Ook bij assessments krijgt de cliënt niet altijd van mij te horen wat het effect is geweest van wat hij of zij deed. Ik mag niet beïnvloeden. Alhoewel mijn beroep voor een heel groot deel daar juist wel uit bestaat, moet tijdens een toets of examen elke vorm van vermoedelijke beïnvloeding worden vermeden. Ik begrijp dat een organisatie in dit soort omstandigheden de keus maakt om de feedback buiten beschouwing te laten. Toch ben ik er ook dubbel over. Het kan best lastig zijn om GEEN feedback te geven. In je spel merk je zoveel op, je wilt zo graag de deelnemer bewust maken, je feedback kan de deelnemer inzichten geven. Boven dien, het is je werk en het voelt alsof je je werk niet af mag maken.
Maar terug naar die vraag "hoe vond je het gaan?". Wat roep je bij een deelnemer op als je dat doet? Feedback gaat over concreet waarneembaar gedrag, dus het is geen feedback zou je zeggen. Zelf zou ik als iemand mij die vraag stelt een opening voelen om in gesprek te gaan waar dan later toch feedback bij wordt gegeven. Een gesprek is tenslotte tweerichting verkeer, ik ga veronderstellen dat de ander er ook iets van vindt en mij dat zal vertellen.
De vraag zelf lijkt een open, uitnodigende vraag, die zeker ook tot doorvragen kan leiden. Wat vind ik er dan specifiek van, of op welke momenten merkte ik dan iets en hoe zou ik het hebben willen doen of laten. Ik zal verwachtingsvol antwoorden omdat mijn aanname zal zijn dat de acteur mij zijn bevindingen gaat vertellen. Of misschien wordt mij wel gevraagd om iets te vinden van wat ik zelf gedaan heb, of van de acteur? Van de inhoud van het gesprek of over de wijze waarop ik het heb gevoerd? Hoe ik de sfeer heb ervaren? Kortom wordt bedoeld met "het" in deze vraag.
Ga je in op de reactie van de deelnemer dan is de kans groot dat deze het als feedback ervaart. Ga je niet in op de reactie, dan vraag ik me af waarom je de vraag gesteld hebt. Als je de vraag stelt en dan aangeeft dat je geen feedback mag geven, creëer je een verwarrende situatie. Waarom vroeg je het dan?
Het ongemak, van niets terug mogen geven, kan maken dat de acteur met een algemene open vraag probeert het gesprek alsnog professioneel af te sluiten. Het effect dat je beoogt is echter discutabel. Mijn advies: niet doen. Gewoon uit het gesprek gaan is voor jou misschien ongemakkelijker maar het is wel voor de deelnemer veel helderder. En dat is in mijn optiek het belangrijkst, dat is de lerende partij.
