Het brein

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 67

Het brein van de mens is oneindig veelzijdig, en we weten nog lang niet alles over hoe het functioneert. Ik kan me er eindeloos over verbazen hoe complex dat brein is. We ontdekken steeds een beetje meer, begrijpen meer en weten ook steeds beter hoeveel we nog niet weten.

Hoe complex ons brein ook is, als we ons er niet druk om maken, helpt ons brein ons om ons leven te leiden zoals we het leiden.
We hoeven niet na te denken over wat we ruiken, horen, proeven, zien, voelen, want ons brein registreert het wel.
We hoeven ons niet druk te maken over wat we op allerlei gebieden leren, want ons brein slaat het wel op.
We hoeven ons, en dit is vooral in theorie waar, niet heel erg bang te maken over de impact van heftige dingen, want ons brein beschermt ons door ons weten af te sluiten.
Ho, denk ik nu.
Dat vraagt om nadere toelichting.

De impact van een heftige gebeurtenis is groot, laat ik dat voorop stellen. Het is zeker niet mijn bedoeling daar ook maar een greintje in te bagataliseren.

Wat ik soms opmerk in trainingen is dat er iets speelt waar iemand het niet over willen hebben (terwijl in gedrag aanwijzingen zijn dat het wel degelijk invloed heeft). Terecht, want we zijn niet met therapie bezig. We zijn niet de psycholoog of therapeut die dat vanuit de vakkennis zou kunnen begeleiden. Je collega is ook niet per definitie de goede vriend of vriendin bij wie je lekker kan uithuilen.
Soms is het de angst dat van alles wordt opgerakeld als je het er wel over zou hebben, en inherent daaraan de angst dat je dat niet kunt hanteren, die maakt dat we het deurtje ten alle tijden dicht (willen) houden.  Ik zet 'willen' tussen haakjes, omdat het vaak onbewust gebeurt.
Alleen poppen die gedachtes soms toch op, tegen je wil in. En hoe harder je er tegen vecht, hoe hardnekkiger het wordt.

Ons brein helpt ons om nare, heftige episodes als het ware te 'stallen' achter een herinnerdeurtje en dat te sluiten, zodat het ons niet continue belemmert. Datzelfde brein zet hetzelfde deurtje ook een keer weer op een kiertje. Dat doet ons brein niet om ons in de problemen te helpen. Die minieme opening is een teken dat je er wellicht mee kunt leren omgaan zonder het weg te duwen, verwerking, een stap naar loslaten van de pijn. 

Als je brein, en dat is een absolute voorwaarde, geheel uit zichzelf dat deurtje op die kier zet, is de kans groot dat je er aan toe bent om met die pijn, frustratie, angst of wat het ook is te gaan dealen. Als je daar zo naar kunt kijken, er op kunt vertrouwen dat je brein je helpt en niet in de steek laat, kan je stap voor stap aan heling gaan werken.
Alleen je eigen brein heeft het 'recht' dat te doen. Elke poging van buitenaf is duwen, en dat maakt het onwenselijk omdat je er nog niet uit jezelf aan toe bent. Ook al kan het soms werken om iets te forceren, het is enorm kwetsbaar en vraagt om erg goede begeleiding.

Als in een training iets oppopt bij een deelnemer wacht ik af. Het is niet aan mij om daar dan actief iets mee te doen. Het is niet mijn brein. Ik maan mijn eigen brein even tot rust. Afwachtend stil zijn. Ik vertrouw er op dat wat bij de ander gebeurt klopt. Wat dat ook is, daar wil ik dan wel in meegaan. Omdat het dan effectief is.

Het is fijn om dat vertrouwen in je eigen brein te kunnen hebben. Het is geen geheugenverlies of 'kwijt' zijn, het is de bescherming omdat het pas zin heeft dat iets boven tafel komt als je er aan toe bent.
Hoe het werkt weet ik niet, want daarvoor vind ik het bijzondere brein te ingewikkeld om te begrijpen, maar dat het werkt... daar geloof ik in.