Kwetsbaarheid

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 14

Ik lees het vaker: als je je kwetsbaar durft op te stellen, is dat een kracht. Als je echter naar verschillende definities op het internet kijkt krab je jezelf, denk ik, toch eerst nog even achter de oren: 

Kwetsbaar: “die of dat snel op een of andere manier schade oploopt” en “weinig beschermd tegen beschadiging”, of “breekbaar, snel stuk of ziek”.

Woorden die er synoniem aan zijn: breekbaar, broos, delicaat, erg gevoelig, fijngevoelig, fragiel, trefbaar, wankel, zwak… niet echt uitnodigend om dit van jezelf te laten zien. 
Wat maakt dan dat we toch ook kwetsbaarheid als een kracht kunnen zien? 

We beschermen onszelf tegen invloeden die ons onderuit kunnen halen. Jezelf bloot geven, kwetsbaar zijn klinkt als zwakheid. We hebben het idee opgebouwd dat we beter in staat zijn staande te blijven in relaties, voor ons zelfbeeld, ons geluk en zelfvertrouwen, als we alleen laten zien hoe goed we het leven aankunnen. Als we de kwetsbaarheid niet tonen. Maar waarom niet? Simpel: omdat we onszelf niet goed genoeg voelen. We denken dat mensen niet meer van ons zullen houden als ze daadwerkelijk zouden weten hoe we in elkaar zitten. We hebben het idee dat we in essentie niet goed genoeg zijn om lief te hebben. Dus we ploeteren voort en proberen onze kwetsbaarheid te verbergen.

Wat er gebeurt is dat we op het spoor van disconnectie terecht komen. Dat het niet meer stroomt.
Als we dat lang volhouden haalt dat waar we zo bang voor zijn ons in: we gaan onderuit. De kwetsbaarheid raakt ons in zijn volle kracht en we zijn het spoor bijster. Ons houvast is weggevallen en het maakt angstig: nu zien mensen een kant van jou die je verborgen wilde houden. Je moet nu al je kracht en moed verzamelen om jezelf weer overeind te krijgen. (Hier is de relatie tussen kwetsbaarheid en kracht een noodzakelijke.) 

We ontdekken dat er wezenlijk geen rampen zijn gebeurd, geen aardverschuiving heeft plaatsgevonden en dat je netwerk ook niet is ingestort. De ervaring leert dat je in je kwetsbare periode leert kennen wie en wat werkelijk van waarde is. Het is eigenlijk wel ironisch dat we de kwetsbaarheid in een ander graag zien maar tegelijkertijd onszelf liever niet kwetsbaar opstellen.

Meestal levert zo’n proces op dat je meer je kwetsbaarheid gaat durven laten zien. Er gebeurt iets interessants als mensen dit durven. Alleen al het woord ‘durven’ in deze context maakt het interessant. Het vraagt inderdaad lef om jezelf kwetsbaar op te stellen. En dat lef tonen is een kracht. “Dat je dat durft” en “Moedig hoor” zijn reacties die je kunt krijgen als je je kwetsbaarheid laat zien. Het klopt ook: het is gedurfd en moedig, want het kan je onderuit halen, dat weet je soms uit ervaring. Je gaat de uitdaging aan om dit risico te lopen. 

Het lijkt een contradictie. En dat is een gekke twist om kwetsbaarheid als kracht te erkennen. Toch kan kwetsbaarheid mensen dichter bij elkaar brengen. Het kan ons helpen liefdevoller, vrijer en gelukkiger te zijn. Oprechter in ons zijn, eerlijker naar onszelf. De kwetsbare mens in al zijn kracht.