De Roos van Leary

Uit: Tips en Weetjes over trainingsacteren 41

Eerder schreef ik al eens over de Roos van Leary. Met mijn collega Heleen Florusse geef ik trainingen voor trainingsacteurs om (meer) vertrouwd te worden met de Roos als methode in trainingen. Daarom nogmaals aandacht voor dit beïnvloedingsmodel.

Geschiedenis

Timothy Leary (1920-1996) was een bekend psycholoog, wetenschapper en grondlegger van het model Roos van Leary. Hij is daarnaast vooral bekend geworden als voorvechter voor het gebruik van LSD als therapeutische en spirituele verrijking.

Leary hield zich bezig met de leer van gedragspatronen. Hij probeerde aan de hand van onderzoek en observatie voorspelbare gedragspatronen te vinden, en heeft de resultaten uitgewerkt in het model dat de Roos van Leary heet. 

Dit model is ook de basis van een methode om gedrag te beïnvloeden. Met behulp van deze methode worden gedragspatronen geanalyseerd. Vervolgens kan het eigen gedrag bewust ingezet worden in een poging het gedrag van anderen te beïnvloeden. De methode werd in 1957 door de Leary gepubliceerd in Interpersonal Diagnosis of Personality.

Interactiemodel

De Roos van Leary is een grafiek in de vorm van een cirkel met sectoren, waarin relatiedefinities worden weergegeven. De Roos is een grafische weergave van de aanname dat gedrag gedrag oproept. Met andere woorden; de Roos gaat uit van actie en reactie, oorzaak en gevolg, zenden en ontvangen. Het is een hulpmiddel om de interactie tussen mensen te begrijpen, of om inzicht te krijgen hoe het eigen gedrag kan veranderen, om bijvoorbeeld effectiever te communiceren.

Het is een interactiemodel. Een groot misverstand over de Roos van Leary is dat sommigen stellen dat de Roos van Leary mensen wil typeren ofwel wil karakteriseren. Dit is niet het geval. Het is een grafiek in de vorm van een cirkel met sectoren, waarin relatiedefinities worden weergegeven. De Roos is een grafische weergave van de aanname dat gedrag gedrag oproept.

De grote verdienste van de Roos van Leary ligt in het feit dat de Roos laat zien:

• welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en
• hoe gedrag te beïnvloeden is.

Op de horizontale as staat de tegenstelling "afstand - nabijheid", wat wijst op de mate van afstand die in de relatiedefinitie zichtbaar is. Op de horizontale as wordt dus weergegeven of de relatiedefinitie een afstandelijke klank en kleur heeft (de linkerkant), dan wel gekenmerkt wordt door nabijheid (de rechterkant).

Op de verticale as staat "boven-onder", hetgeen staat voor dominant versus submissief. Een voorbeeld is: 'ik bepaal wat jij doet' en de reactie daarop: 'dan doe ik wat jij bepaalt'. Elke relatiedefinitie bestaat uit een dominante en een submissieve positie. De eerstgenoemde is in dit voorbeeld het dominantie relatievoorstel, bepalen, de andere is de submissieve reactie daarop, gehoorzamen.

Training

In de training laten Heleen en ik je zoeken naar wat je natuurlijke neiging om te reageren is. Er is geen goed of fout, alleen verschillende manieren om te beinvloeden. Elk gedrag kan in de juiste omstandigheden het effect hebben dat je bedoelt. Als het "doorschiet" kan het de verandering die je beoogt juist tegenhouden.  Hoe jij als trainingsacteur je deelnemers kunt helpen om daarin te ontdekken, daar gaat de workshop over. Op een interactieve manier ben je tijdens de workshop als het ware een dans in de Roos aan het maken. Net als deelnemers in een training ontdek je door te ervaren.

De data van de trainingen in april staan op de website. 

Wat een mooi vak, toch?