Ik wil niet oefenen

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 68

Dat het uitproberen van nieuwe dingen met een trainingsacteur effectief is betekent nog niet dat iedereen er om staat te springen. Dat kan om verschillende redenen zijn.
- Het werken met een acteur is onbekend
- Het beeld van wat een een trainingsacteur doet is onbekend
- Persoonlijke drempels om (in een groep) dingen uit te proberen
- Slechte ervaringen met trainingsacteurs.
De eerste drie redenen vind ik begrijpelijk, kan ik me iets bij voorstellen en daar 'kan ik wat mee'.
Dat laatste, daar heb ik, vanuit een andere optiek dan de deelnemer, heel veel moeite mee. Vooral met het feit dat het gebeurt, dat iemand zich onveilig voelt. En ik zet het bewust in de tegenwoordige tijd, omdat het nog steeds gebeurt.

Om te kunnen leren heeft ieder mens een rustige en veilige leeromgeving nodig. Een veilig (pedagogisch) klimaat is een voorwaarde.
Het zorgt ervoor dat
- deelnemers zich prettig en veilig voelen
- het leren en de motivatie tot leren wordt bevorderd
- de binding wordt bevorderd en de kans op uitval voorkomen
- uitwisseling tot stand kan komen doordat
- er vertrouwen is in de trainer en medecursisten
- er vertrouwen is in de trainingsacteur.

Kent je de WET van de WEDERKERIGHEID? Super-simpel: ‘wat je investeert in anderen komt op een of andere manier terug’.
Vertrouwen is wederkerig. Om vertrouwen te krijgen moet je vertrouwen geven. Als je vertrouwen geeft is het aan jou om ook betrouwbaar te zijn.

Een trainingsacteur is onderdeel van een lerend proces van de deelnemer.  Die deelnemer schenkt jou het vertrouwen, aan jou om te tonen dat je dat waard bent. Een veilig klimaat vraagt dan ook om heldere regels en toezicht op het naleven ervan.
Aan het begin van een training is het goed dit gezamenlijk af te stemmen, te commiteren aan afspraken om zo te bouwen aan het vertrouwen in de groep, in het proces en in jezelf.
De trainingsacteur komt vaak later in het proces in beeld. De afspraken veranderen dan niet! De groep moet er op kunnen vertrouwen dat de trainingsacteur zich aan diezelfde afspraken commiteert.

Hier gaat het niet altijd goed, moet ik helaas zeggen. Te vaak horen collega's en ik van deelnemers, dat ze een nare, onveilige situatie hebben meegemaakt. Als reactie daarop horen we vaak: Ik wil niet oefenen. Mijn functie, trainingsactrice, staat dan het leren van de deelnemer in de weg. En dat begrijp ik op dat moment! Immers,  stress en angst spelen een beperkende rol als het om leren gaat. Ons hoofd kan moeilijk open staan voor nieuwe dingen als oud zeer in de weg zit.
Dat hoeft niet te betekenen dat je niets meer kunt! Het geeft aan hoe groot het belang is van een positieve ervaring tegenover dat oude zeer. Ter plekke commiteer ik mij nogmaals aan de afspraken rondom veiligheid, nodig ik uit, laagdrempelig, om een andere, nieuwe ervaring op te doen. Betuig ik mijn spijt dat ze met een collega hebben gewerkt waar ze zich niet veilig bij hebben gevoeld.
En meestal lukt het om een kleine scheur in dat harnas van (begrijpelijke) weerstand te krijgen en een andere ervaring mee te geven. Met de hoop dat die nieuwe ervaring iets heeft 'aangezet' om in de toekomst met meer vertrouwen te durven leren en uitproberen.

Uit de grond van mijn hart zou ik willen dat elke deelnemer in elke soort training veiligheid ervaart en met vertrouwen een oefensituatie durft aan te gaan (en stiekem wil ik dat trainers en organisaties zich goed verdiepen in welke acteur ze inhuren, want het is nogal kwetsbaar om in een training, in een groep iets nieuws uit te proberen).