Spelend leren

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 73

Hoewel mensen vaak wat terughoudend kunnen reageren als ze horen dat er een trainingsacteur in de training komt wordt aan het eind van de training in de 'oogst' vaak genoemd dat het oefenen van een (lastig) gesprek echt meerwaarde had.
Het is bijna een raar fenomeen dat we van jongs af aan geleerd hebben door spel, door te doen en ontdekken en dat we dat als volwassenen onszelf niet meer lijken te gunnen.
Natuurlijk zijn er verschillende leerstijlen, sommige mensen leren door te lezen, anderen door te kijken, en weer anderen door te doen.
De een zal al doende leren wat werk en wat niet, een ander verdiept zich eerst in theorie en besluit dan te gaan uitvoeren. Toch kunnen we over het algemeen wel stellen dat door iets te ervaren we beter snappen hoe iets werkt dan wanneer we er alleen over gelezen en gepraat hebben. Doen. Dat is het key-woord.

Einstein, aan wie ik de qoute van deze maand aan heb ontleend, noemde het onderzoeken tot je iets nieuws ontdekt al spelen. Een klein kind kent zijn wereld nog niet, gaat spelen en komt er zo achter waar objecten voor dienen, wat je er mee kunt en gaande weg ook hoe ze in elkaar zitten.
Elke voetballer heeft als ukkie een keer, misschien per ongeluk, zijn voet tegen een bal aan geduwd en ontdekt dat die ging rollen. Wie heeft er niet ervaren dat zeewater zout is en dus niet drinkbaar, dat zand harde korrels zijn en dus niet eetbaar, dat een mooi vlammende kaars heet is en dus om afstand vraagt. Ontdekkingen door te doen.

In spel hebben we onderlinge verhoudingen leren kennen (wie is de baas, wie de knecht; wie de vader en wie de moeder; wie is aan de beurt; van wie is het speelgoed) Sociale verhoudingen waar we ons spelenderwijs van bewust zijn geworden. Los van cultuur of omgeving leer je wat daar voor jou en je naasten de sociale afspraken zijn. En daar ga je je naar gedragen.
Spelen leert je geduld hebben. Wachten tot je eindelijk zes gooit en weer in het spel meedoet. Wachten tot je aan de beurt bent. Spelen leert je ook strategisch te zijn. Als ik de klaveraas opgooi dan...
Veel spelen, ooit als spelletje begonnen, zijn uitgegroeid tot wereldwijd bekende sporten. Dammen, schaken, voetbal, tennis, hockey, en ga zo maar door. Inmiddels noemen we het sporten, maar van oorsprong zijn het spelen, zoals we het ook hebben over olympische spelen waar alle sporten worden beoefend.

Een mooi voorbeeld van speels leren is  'theatersport'. Begonnen als speelse oefeningen voor acteurs om meer vrij in hun lijf en spel te worden en uitgegroeid tot een wereldwijd bekende theatervorm. Dit improvisatietheater is een speelse manier om te ontdekken hoe je dingen op een andere manier kunt doen dan je gewend bent. In heel veel trainingen wordt improviseren ingezet als middel om op een andere manier naar de organisatie te kijken, een andere aanpak uit te proberen en te ontdekken hoe het mogelijk is om de speelsheid in je volwassen leven te houden.

Spelen geeft je de ruimte om te ontdekken. Als je niet meer speelt blijft alles zoals je het kent. Grote veranderingen in organisaties en culturen zijn voor een deel terug te leiden naar het nieuwsgierig onderzoeken wat er nog meer kan dan dat wat je al kent. Zoals we daar als baby en peuter mee begonnen zijn.

Blijf nieuwsgierig en durf je te laten verrassen. Oud worden gebeurt vanzelf, jong blijven, daar kan je voor kiezen. Blijf spelen!