Stanislavski in trainingen.
Uit: Tips en Weetjes over trainingsacteren 50
Stanislavski is bekend geworden als de grondlegger van het hedendaags acteren. Zijn technieken hebben wereldwijd voor een ommekeer gezorgd in theaters en film. Acteurs werden echte mensen, hun gedrag werd herkenbaar. Het verhaal op toneel of in de film kwam dichterbij.
Technieken die Stanislavski ontwikkelde gaan over in het nu zijn, bewust gedrag inzetten, waarachtigheid, luisteren, doelstellingen, focus.
En dat is precies wat wij als trainings-acteurs doen. Wij helpen mee aan de bewustwording van gedrag, in het nu zijn, luisteren, doelstellingen formuleren en gefocust zijn..
In ons werk hebben we vaak te maken met mensen bij wie de het bewustzijn van hun gedrag, en het effect daarvan op anderen niet op de voorgrond ligt. We merken hoe mensen worstelen met hun aannames, veronderstellingen en oordelen (die overigens heel menselijk zijn) en daardoor niet voldoende luisteren, waarnemen en incasseren.
In trainingen wordt gewerkt aan het bewust maken van dit gedrag, aan het ontdekken dat er meer wegen naar Rome leiden. Aan het inzetten van nieuw gedrag.
Zoals de regisseur de acteur naar nieuw gedrag laat zoeken dat past bij het personage in de gegeven omstandigheden in het script, zo zijn trainers – trainingsacteurs er op gericht de cursist het effect van nieuw gedrag te laten ervaren in de gegeven omstandigheden van het werk.
Het werk van Stanislavski kenmerkt zich door "ervaren". Door te doen ontdek je en door vaker te doen ontdek je ook wat er onder je eerste ontdekking zat. Dat is de kracht van de herhaling. In de techniek werk je ook veel met geimproviseerde situaties waarin je uitspreekt wat je denkt. Tijdens het oefenen zijn er geen geheimen, geen verborgen agenda's. Je benoemt wat je ziet, wat je hoort en vertelt wat het met jou doet. Zo hou je elkaar een spiegel voor. In acteren leer je zo je personage en de omstandigheden kennen, in trainingen... noemen we het feedback.
Stanislavski's systeem geeft handvatten om doelgericht te blijven. Goed weten wat je wilt, waarom dat voor jou zo belangrijk is helpt om je daar aan vast te houden. Bij trainingen dwalen deelnemers nogal eens af, of laten zich daartoe verleiden door wat de acteur doet. Het geeft houvast als ze weten hou ze dan toch bij hun punt kunnen blijven.
Stanislavski leert je ook eerlijk naar jezelf te zijn. Als je speelt om de ander te pleasen vermeng je het belang van de acteur (publiek) met dat van het personage. Ergens gaat dat wringen. Je personage heeft er "geen donder aan" of het publiek geamuseerd is. Het personage heeft een eigen belang. In die context is ook veel aan deelnemers aan te reiken.
Ik gebruik het vaak, en zie hoe rijk systeem is. En alles begint altijd bij echt contact, echte interesse in de ander. Geen aannames, vooringenomenheid, oordelen. Gewoon nieuwsgierig in het moment zijn.
Wat een mooi vak, toch?
