He? Doe ik zo?
Uit Acteren is een Vak 42
In mijn blog schrijf ik hoe mijn juf een spiegel van ons als kleuters voorgehouden kreeg over hoe ze er voor de klas bij stond. "Ik wist niet dat ik zo scheef stond!".
We hebben allemaal zo onze eigen maniertjes, kleine trekjes ontwikkeld in ons leven. Soms sterk, soms bijna onmerkbaar, soms grappig terwijl je het toch niet doorhebt. Onbewust gedrag.
Ik heb ook zo mijn trekjes. Daar probeer ik me bewust van te zijn. Want: al is iets voor mij ongemerkt, zoals de juf het bij ons zag, ziet publiek het ook. Publiek kan aan alles wat ze waarnemen betekenis geven. En wat je meegeeft aan publiek, vraagt er ook om om ingelost te worden. Iemand die de hele tijd een nerveus trekje heeft kan de verwachting geven dat hij op een moment uitbarst. Als het trekje alleen van de acteur is, en niet van het personage, is de kans klein dat dat gebeurt. Het publiek wacht er echter gevoelsmatig wel op! Dan lijkt het alsof er iets niet wordt ingelost.
In de 10-daagse training zit een oefening waar cursisten de kans krijgen hier iets van bewust te maken. In de oefening volg je heel erg je eigen impulsen. Het begint met dat je 'iets' opraapt (of uit de lucht grijpt). Dat iets kan van alles zijn en ook van alles worden. Er is geen goed of fout. Het 'iets' is een focuspunt wat je dan hebt en laat je je leiden door wat er gebeurt. Soms kruipt het 'iets' en volg je die beweging, soms wordt het groot en zwaar, soms trekt het aan je, soms duwt het. Er is niets dat je vooraf bedenkt. De kunst is om het te laten ontstaan doordat je volgt wat je lijf doet.
Doordat je dit doet ga je op alle impulsen van je lijf letten. Beweegt je linkerhand opeens? Dan gaat je aandacht daar naar toe. Voel je dan een kriebel aan je oor? Dan verleg je direct je aandacht. Het 'iets' staat voor alle beweging in je lijf. Soms verschuift het 'iets' naar binnen. Dan kan je nog meer gewaar worden van wat je lijf allemaal doet. Ik zeg altijd: "Maak het niet, laat het ontstaan".
Waarom is dat belangrijk? Omdat je niet wilt dat tijdens een voorstelling jouw linkerhand steeds beweginkjes maakt waar jij je niet van bewust bent. Omdat het belangrijk is dat je weet dat je de neiging hebt om op je lip te bijten, zonder dat dat een reden heeft. Op toneel krijgt alles betekenis.
In repetities is het fijn om te ontdekken wat jouw onbekende bewegingkjes zijn. Je kunt dan kiezen of je dat integreert in je rol of juist niet, opdat je personage wat verder af staat van wie jij bent. Zo kan je nog meer zorgen dat elke rol op een unieke manier gespeeld wordt, dat maakt je veelzijdig.
Mooi toch?
Dingen die ik leer probeer ik ook in mijn lessen in te zetten. Meer weten over mijn lessen? Ga naar workshops en trainingen op mijn website voor een overzicht van het hele aan