Vast-geroest of niet?

Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 70

"Zo gaat het al jaren", is een kreet die je kunt horen in organisaties. Dat kan betekenen dat degene die dit zegt klaar is voor verandering of er wordt mee bedoeld dat hij juist tegen verandering is.

Vaste patronen en gewoontes kunnen als veilig worden ervaren. Je weet waar je aan toe bent, wat er van je verwacht wordt en je bent in staat om te doen wat gedaan moet worden. Vaste patronen kunnen ook tegen gaan werken, wanneer je teveel vanuit de automatische piloot aan de slag gaat. Dat kan als nadeel hebben dat je minder alert bent en dat het je energie verlaagd, dat er sleur ontstaat omdat een uitdaging ontbreekt.
Voor de een is die voorspelbaarheid prettig en soms zelfs noodzaak. Voor de ander is het een leegloop van energie vanwege de totale voorspelbaarheid.

Wanneer een organisatie een verandering door wil voeren gebeurt er vanaf de start van dat plan van alles bij de mensen die er mee te maken hebben. Het wennen aan de gedachte dat er verandering aankomt, het gaan begrijpen waarom die verandering nodig is, de verandering zelf aangaan en doorgronden, de gevolgen van de verandering gaan in- en overzien, en ga zo maar door. Een verandering is een groots proces, voor de organisatie en de individuen die met die verandering te maken krijgen.

In re-organisties sneuvelen ook patronen en gewoontes. De gevolgen kunnen weerstand oproepen en mensen laten besluiten de organisatie te verlaten of tegen te gaan werken. De tijd is een belangrijke factor als het gaat om omgaan met veranderingen. 

Een veranderende organisatie vraagt om ander gedrag. Onderzoekers stelden dat veranderd gedrag gemiddeld 21 dagen nodig heeft  om in te slijten om weer de vertrouwdheid van een patroon/gewoonte te ontwikkelen. Recent is bij nader onderzoek gebleken dat het soms wel 60 dagen nodig heeft. Dat is afhankelijk van hoe lang het oude patroon was ingesleten en de mate waarin het nieuwe patroon omarmt wordt. Hoe helderder hierover gecommuniceerd wordt, hoe groter die omarm-kans.

In mijn leven merk ik ook veel patronen en gewoontes. Al is het maar dat mijn lijf echt drie keer per dag rond dezelfde tijd om eten vraagt. Ik kan prima in een vakantie tijdelijk met andere gewoontes omgaan, maar weer terug voelt de oude manier toch weer het fijnst.

Ik doe elke maand op de eerste mijn administratie. Ook dat is een patroon geworden. Als het er een keer niet van komt kan ik echt een hardnekkig zeurgevoel hebben dat iets niet af is. Als zelfstandige mag ik het zelf bepalen, maar ik heb het patroon omarmd en vind het lastig er weer van af te wijken.
Zo zijn er meer dingen die ik op mijn manier, vanuit mijn vertrouwde gewoonte doe. Zit ik dan vast? Ben ik dan vast-geroest? Of helpt het me juist?

Die vraag is relevant vind ik. Het helpt me om overzicht te houden. Dan vind ik het fijn hierin vast te zitten. Vastzitten is dan ook niet per definitie een slecht ding, ook al lijkt het woord vastgeroest daar wel op te wijzen.

Door mijn werk als trainingsacteur heb ik geleerd om aan te sluiten bij wat er is, in de omstandigheden waarin ik mij bevind. Ook al heb ik mijn eigen-aardigheden, ik ben in staat om mijn gedrag proffessioneel aan te passen aan de situatie, wanneer dat effectief is. Dat houdt me flexibel en zet me niet vast.
Ik heb ook blinde vlekken. Dat weet ik. Wie weet ontdek ik die ook nog eens om te leren waar ik mogelijk vast(-geroest) zit, want van deze heb ik het zelf niet door. Daar heb ik anderen voor nodig, die mij daar op wijzen. 
Dus graag, vertel het me. En als ik merk dat het me niet helpt, gun me dan de tijd om het te veranderen .