Op z'n gat, of niet?

Uit Acteren is een Vak 53

Met weer een lockdown ligt alles weer op z'n gat. Cultuur op slot, winkels dicht, thuis blijven. Minder streng dan de vorige keer, maar voor velen voelt het erger, ik denk omdat het 'alweer' is.  Als ik heel sec kijk zie ik dat een groot deel van de kunstensector in de afgelopen 1,5 jaar een enorme veerkracht heeft getoond. Niet alleen overeind kunnen blijven, maar ook creatief en inventief aan de slag om op maat met de kunst bezig te blijven. 
Hoe werkt het dan? 
Al sinds het bestaan van de wereld zijn er periodes van crisis en periodes van relatieve rust. Als je de geschiedenis gaat bekijken zie je dat elke crisis zowel slachtoffers eiste als ook een stap vooruit maakte. Er werd telkens iets gevonden waarmee een vergelijkbare crisis een volgende keer afgewend of bedwongen kon worden. We hebben huizen, verwarming, stroom, stromend water om ons tegen verschillende weersinvloeden te beschermen. Er zijn dijken gebouwd om ons tegen overstromingen te beschermen. We hebben al lang geen last mee van de pest zoals die in de middeleeuwen huishield. De ontwikkeling van zonne- en wind energie om de wereld te beschermen tegen ons overmatig gebruik van de aarde en ga zo maar door. 
Crisis zijn in die zin misschien wel nodig, al wil je niet dat jij of je naasten slachtoffer zijn.

Onze taal kent veel uitdrukkingen die duidelijk maken dat een crisis iets kan opleveren: 'Van de nood een deugd maken', 'Nood breekt wet/nood doet wonderen', 'nood breekt ijzer/nood kent geen kracht'. Die uitdrukkingen zijn er niet voor niets. Al sinds mensenheugenis zijn er crises en periodes van rust. ALtijd hebben we er mee te dealen. Altijd zoeken we naar oplossingen om een volgende crisis niet in diezelfde ellende te vervallen. Dat is onze power.
Maar, is het niet ook onze valkuil? Hebben we niet veel te veel en uitputtend geprobeerd de wereld te beheersen voor ons gemak? Door al die oplossingen en steeds beter kunnen voorkomen dat iets een probleem wordt, zijn we daarin niet doorgeslagen? Ons leven, onze economie, maatschappij, lijkt er op gericht te zijn dat we geen problemen mogen hebben. Voor elk probleem moet een oplossing komen en zelfs al voor mogelijke problemen wordt vast een oplossing gecreëerd.

Soms zijn problemen ons ook aangepraat. Ik charcheer misschien maar hier moet ik vaak aan denken: We kopen dozen voor onze voorraadkast, halen ons eten uit de verpakking en stoppen het dan in zo'n doos. Waarom? Het was toch al verpakt? Ooit heeft iemand bedacht dat zo'n opbergdoos een goed idee is, en is daar een enorme verkoopcampagne op gaan voeren. Wij kopen ons nu suf aan bij elkaar passende dozen, veranderen van smaak en kopen dan nieuwe dozen, terwijl er al een doos om het product heen zat. En ons kastdeurtje doen we dicht, dus wie ziet de dozen? Voor wie is het belangrijk? Uiteindelijk voor de verkoper. Een opgeruimde kast is een economisch belang geworden.

Het is maar een voorbeeld, het zet wel aan het denken. Hoeveel is er werkelijk nodig van wat te koop is?  Hoe essentieel is het dat ik alles in eenzelfde soort doos stop? Als ik dan over een niet-essentiele winkel hoor, dan snap ik dat dit soort winkels nu dicht moeten. De essentie van veel van de producten ontgaat me.

Wat voor mensen wel essentieel is: ontspanning, fysiek bezig blijven, plezier, samenzijn wordt echter onder diezelfde noemer geschaard. Theater, dans, uitgaan valt onder dezelfde noemer als niet-essentiele winkels, dus dicht die boel. Ik snap heel goed dat je wilt voorkomen dat mensen massaal ziek worden. Ik snap heel goed dat je maatregelen moet nemen. Ik snap heel goed dat openbare plekken een groter risico inhouden. Maar de gedachte dat het gelijk staat aan 'niet essentiele winkels' doet me toch pijn.

Gelukkig is er heel veel ontwikkeld op het gebied van online werken en online streamen en online sociaal netwerken. Het is minder maar beter dan niets. We hebben in een tijd van crisis dit medium in rap tempo omarmt. We hebben er ook voordelen in leren kennen.

Mijn hoop voor de toekomst is dat de les uit deze crisis vooral is dat de essentie van de dingen niet zit in materiele zaken, maar in een gezond mens, in lijf en geest. En dat daar de focus  op gelegd gaat worden. 
Mooi toch?

Dingen die ik leer probeer ik ook in mijn lessen in te zetten. Meer weten over mijn lessen? Ga naar workshops en trainingen op mijn website voor een overzicht van het hele aanbod