Zorgen om de zorg.

Uit: Tips en Weetjes over trainingsacteren 34

Het is veel in het nieuws, de bezuinigingen in de zorg hebben gezorgd dat de zorg zich in een zorgwekkende toestand bevindt. Er wordt enorm hard gewerkt, dat zeker, maar is al het werk zinvol? Is het passend? Is het de voordeligste manier om met zorg om te gaan?

Ik werk veel in verschillende zorginstellingen als trainingsactrice, en soms ook als trainer/actrice. De modules waar ik aan mee werk gaan over communicatie. En daar is nog veel winst te halen.

Wat zorgwekkende zorgzaken:

- Uit onderzoek blijkt dat zo'n 80% (pin me niet op het exacte aantal, dat fluctueert) van de klachten gaan over dingen die in de communicatie misgaan.

- Verzekeraars hebben veel invloed, en dan vooral ook over de financiele kan van de zorg. Zorgkosten worden steeds hoger.

- Wachtlijsten lopen op, zodat uiteindelijk elk plekje dat vrij komt wordt ingenomen door de hoogst urgente patienten. De wachtlijst loopt op doordat minder urgente mensen soms zo lang moeten wachten dat ze uiteindelijk ook hoogst urgent geworden zijn.

- Er ontstaat een tekort aan doktersassistenten.

_ Er is een groot tekort aan gekwalificeerd personeel om de problematiek in bijvoorbeeld de GGZ goed op te pakken en te begeleiden.

- Administratie, protocollen, registratie, controles van dezen voeren de druk nog verder op.

Er is nog meer te schrijven, maar deze punten zijn vind ik al zorgwekkend genoeg.

 Ik ga graag wat dieper in op een paar punten. Niet omdat ik er veel verstand van heb, maar mijn boerenslimheid geeft me wel ideëen .

Wachtlijst en urgentie.

Hoe het met wachtlijsten werkt is dat je eerst ongelooflijk urgent moet zijn, voor je hulp krijgt. Je wordt behandeld per "etiket" of "label". Maar als je vaak en veel gediagnostiseerd bent heb je een probleem: je bent dan te complex. Teveel labels maken je onbehandelbaar. En helaas krijg je makkelijker een etiket dan dat je er weer van af komt. (kijk naar tycho in de psychiatrie).  Er is te weinig hulp en zeker ook te weinig specialistische hulp voor handen. Ernstige "gevallen" krijgen voorrang en te ernstige gevallen sluiten achteraan aan lijkt het credo.
Het gevolg is wel dat dit probleemvergrotend werkt. Want zoals ik hierboven al schreef, het betekent dat mensen er eerst "ernstig" aan toe moeten zijn voor ze in aanmerking komen voor hulp. Er is onvoldoende mankracht om "lichtere gevallen" al vast te helpen, en zo te voorkomen dat hun situatie ernstig wordt en ze later alsnog veroorzaken dat wachtlijsten groter worden.

Wat is urgent? Een omschrijving van internet: Urgent betekent dringend of hoognodig. Als iets met urgentie moet gebeuren dan krijgt het voorrang op andere zaken, omdat het van groter belang is.

Wanneer is iets van groter belang dan iets anders? Is het helpen van mensen die nog niet de hoogste nood hebben niet van enorm groot belang? Als het mogelijk zou zijn om veel meer aan die basis te werken, wat zou dat dan betekenen? Even idealiter gezien, dat er voldoende mankracht is, want daar wringt het helaas. Maar stel dat die er wel zijn, dan is het toch veel beter om vroeg te beginnen met hulp? Om te zorgen dat mensen snel weer in een gezonde modus hun leven kunnen oppakken?

Preventie, waarom zou ik?

Er wordt in de gezondheidzorg erg veel geld aan preventie uitgegeven, bijvoorbeeld landelijke onderzoeken naar borstkanker, eierstokkanker, enz. Alles met de bedoeling om vroegtijdig te kunnen ingrijpen en veel ellende (of overlijden door te lang wachten) te voorkomen.

Babys krijgen injecties tegen enorm veel (kinder-)ziektes en jonge meisjes worden geinjecteerd tegen het risico op baarmoederhals kanker.

Preventie staat best hoog op de agenda voor heel veel aandoeningen. Of dat altijd goed is weet ik niet. Het wordt meteen rigoreus voor iedereen voorgeschreven bij bovengenoemde voorbeelden. Je mag nog zeggen dat je niet meewerkt, maar of dat altijd zo open gewaardeerd wordt is maar de vraag. Je krijgt meteen heel veel waarschuwing mee, dat je hierdoor toch echt risico loopt. Zorg vooral dat je jezelf beschermt!

Persoonlijk heb ik daar wel wat bedenkingen bij: Ik vind het angstvergrotend, als ik eerlijk ben. Er wordt je met statistieken angst aangepraat. Daar wordt niet met je  over gepraat, het is top-down vertellen door de gezondheidszorg/overheid wat goed voor je is. Ik krijg vooral de voor's te horen van het wel doen, en de tegen's van het niet doen. Maar ook die beide opties hebben een keerzijde. En daar zou ik graag als patient over willen praten. Wat levert het mij op om het niet te doen? Wat heb ik er tegen om het wel te doen? Dat is toch interessante informatie? En grote kans dat ik op basis van die afweging een veel weloverwogener keus maak om iets wel of niet te doen. En dat blijft tenslotte mijn eigen verantwoordelijkheid. 

Shared-decisson-making heet deze manier van communiceren. Ik werk veel mee aan SDM-trainingen waar artsen te leren op deze manier hun patienten te helpen zo'n weloverwogen keus te maken. En hoe vroeger je dat doet, hoe groter kans dat dit uiteindelijk kosten in de zorg en langdurige zorgtrajecten uitspaart. Dat helpt op termijn ook de wachtlijsten te verkorten. Maar dan moet je er wel op tijd mee beginnen, niet pas als iemand "ernstig genoeg" is.

Wat een mooi vak, toch?